Senarai dan tips pelepasan cukai pendapatan LHDN untuk e-Filing 2020 (tahun taksiran 2019)

Jika anda masih mencari maklumat berkenaan senarai pelepasan cukai pendapatan LHDN bagi e-Filing pada tahun 2020 (tahun taksiran 2019) dan tip mengurangkan cukai anda secara sah, artikel ini pastinya akan membantu anda!

Musim bagi pengisytiharan cukai kepada Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) sudah pun bermula. Tidak kira jika anda melakukan pengisytiharan cukai secara manual atau dalam talian dengan menggunakan sistem e-Filing, dalam artikel ini kami akan kongsikan senarai dan tip pelepasan cukai pendapatan LHDN untuk e-Filing 2020 sebagai panduan buat anda.

Kebiasaannya, tarikh akhir untuk mengisytihar cukai pendapatan adalah pada 30 April setiap tahun. Namun, tahun ini pihak LHDN telah menunda tarikh tersebut ke tarikh 30 Jun 2020 untuk sistem manual dan juga e-Filing bagi memberi kelonggaran kepada rakyat berikutan wabak Covid-19 yang sedang melanda negara ini.

Bagi memudahkan anda membuat perancangan cukai dan menguruskan cukai dengan teratur, berikut adalah senarai pelepasan cukai yang dibahagikan mengikut beberapa kategori utama.

TERKINI: Senarai pelepasan cukai pendapatan LHDN untuk e-Filing 2021 (tahun taksiran 2020)

1. Individu

Jika anda masih baru atau pertama kali menggunakan e-Filing, anda perlu tahu bahawa terdapat dua jenis potongan cukai bagi individu. Kategori pertama ialah individu dan saudara tanggungan mnakala kategori kedua ialah individu kurang upaya.

• Individu dan saudara tanggungan

Bagi kategori ini, pelepasan sebanyak RM 9,000 untuk diri sendiri dan saudara tanggungan akan diberi secara automatik.

• Individu kurang upaya

Individu kurang upaya pula akan mendapat potongan tambahan sebanyak RM 6,000 dengan syarat beliau disahkan secara bertulis oleh Jabatan Kebajikan Masyarakat sebagai seorang yang kurang upaya.

2. Ibu bapa

Kerajaan juga sangat prihatin dengan memberi kelonggaran bagi pelepasan cukai di bawah kategori ibu bapa.  Ibu bapa pula merujuk kepada ibu bapa kandung atau ibu bapa angkat yang sah dari segi undang-undang. Bagi kategori ini, terdapat dua jenis perbelanjaan kepada ibu bapa anda yang boleh mendapat pelepasan cukai.

• Perbelanjaan rawatan perubatan, keperluan khas dan penjaga untuk ibu bapa

Bagi perbelanjaan ini, potongan yang dibenarkan adalah sehingga RM 5,000. Antara kriteria rawatan perubatan yang layak untuk potongan ini ialah:

1. Rawatan perubatan dan perkhidmatan penjagaan yang diperuntukkan oleh rumah penjagaan;
2. Rawatan pergigian yang dihadkan kepada mencabut gigi, menampal gigi dan membersihkan karang gigi kecuali rawatan kosmetik seperti menggantikan dan membaik pulih gigi yang melibatkan penyatuan, rawatan akar gigi dan gigi palsu.

Bagi melayakkan anda menuntut perbelanjaan ini, terdapat beberapa syarat yang perlu dipatuhi iaitu:

1. Ibu bapa mestilah bermastautin di Malaysia.
2. Rawatan perubatan dan perkhidmatan penjagaan hendaklah disediakan di Malaysia.
3. Tuntutan yang dibuat perlu mempunyai sokongan oleh pengamal perubatan yang berdaftar dengan Majlis Perubatan Malaysia (MPM), yang mengesahkan bahawa keadaan kesihatan ibu bapa memerlukan rawatan perubatan, keperluan khas atau khidmat penjagaan.

Bagi kes yang memerlukan khidmat penjaga, ia mesti dibuktikan resit atau perakuan bertulis oleh penjaga atau salinan permit penjaga. Penjaga tidak termasuk individu, suami / isteri atau anak individu berkenaan.

•  Tanggungan ibu bapa

Apa yang menarik, anda juga boleh membuat pelepasan bagi tanggungan ibu bapa, contohnya duit belanja yang diberi setiap bulan kepada ibu bapa. Bagi potongan ini, ia berkuatkuasa bagi Tahun Taksiran 2016 hingga 2020. Potongan ini juga dihadkan sebanyak RM 1,500 bagi hanya seorang ibu dan RM 1,500 hanya bagi seorang bapa. Antara syarat bagi tuntutan ini ialah:

1. Individu yang layak menuntut pelepasan ini merupakan anak kandung atau anak angkat yang sah dari segi undang-undang sahaja. Potongan ini tidak dibenarkan ke atas ibu bapa tiri.
2. Individu yang tidak menuntut pelepasan bagi kategori perbelanjaan dan rawatan perubatan ibu bapa.
3. Jika lebih dari satu individu yang menuntut pelepasan ini, amaun potongan perlu dibahagikan secara sama rata bagi setiap individu yang ingin membuat tuntutan.
4. Ibu bapa bermastautin dan berumur 60 tahun ke atas.
5. Pendapatan ibu bapa (sama ada daripada sumber yang dikenakan cukai atau tidak) tidak melebihi RM 24,000 seorang bagi tahun taksiran berkenaan.

BACA: Apa itu cukai bagi pendapatan sewa rumah dan cara pengiraannya?

3. Suami isteri

Bagi kategori suami isteri, terdapat dua potongan cukai yang dibenarkan bagi kategori ini.

• Suami / Isteri / Bayaran alimoni kepada bekas isteri.

Hanya jika suami tidak mempunyai sebarang punca pendapatan atau tidak memilih untuk membuat taksiran bersama atas nama isteri. Potongan ini hanya layak untuk dituntut sekali walaupun suami mempunyai lebih daripada seorang isteri dengan kadar sebanyak RM 4,000. Melalui Tahun Taksiran 2017, potongan ini tidak dibenarkan lagi bagi potongan untuk suami yang menerima pendapatan kasar melebihi RM 4,000 daripada punca luar dari negara Malaysia.

Bagi potongan bagi isteri pula sebanyak RM 4,000 diberi kepada individu yang isteri yang tiada punca pendapatan dan tinggal bersamanya. Selain itu, potongan bagi bayaran alimoni / nafkah kepada bekas isteri adalah terhad kepada RM 4000. Walaupun begitu, bayaran alimoni / nafkah tanpa sebarang perjanjian rasmi tidak layak untuk dituntut sebagai potongan.

•  Suami / isteri kurang upaya

Bagi individu yang mempunyai suami / isteri kurang upaya, potongan tambahan sebanyak RM 3,500 diberikan.

4. Anak

Anak bukan sahaja melengkapkan sebuah keluarga, malah boleh mengurangkan cukai anda secara sah. Bagi potongan dalam kategori anak, terdapat lima jenis potongan cukai yang anda boleh manfaatkan.

•   Anak di bawah umur 18 tahun

Potongan cukai diberikan sebanyak RM 2,000 seorang bagi anak yang belum berkahwin. Ini bermakna, sekiranya anda mempunyai anak yang ramai, lebih banyak potongan cukai yang anda akan dapat!

• Yuran penghantaran anak berumur 6 tahun ke bawah ke taman asuhan kanak-kanak / tadika yang berdaftar

Potongan cukai ini terhad kepada RM 1,000 walaupun bilangan anak yang memenuhi syarat melebihi satu. Selain itu, tuntutan ini hanya boleh dituntut oleh salah seorang suami atau isteri sekiranya taksiran dilakukan secara berasingan.

• Anak 18 tahun ke atas dan masih belajar

Jika anda mempunyai anak yang sudah berusia 18 tahun ke atas, anda juga masih layak untuk mendapat potongan cukai sebanyak RM 2,000 dengan syarat belum berkahwin, dan menerima pendidikan sepenuh masa.

ATAU

Potongan cukai sebanyak RM 8,000 dibenarkan bagi individu yang mempunyai anak yang belum berkahwin, berumur 18 tahun ke atas serta mematuhi syarat-syarat berikut iaitu;

1. Mengikuti pengajian tinggi sepenuh masa (tidak termasuk kursus matrikulasi / pra-ijazah / A-Level) di universiti, kolej atau institusi pelajaran yang serupa dengannya di Malaysia; atau
2. Berkhidmat di bawah satu ikatan artikel atau indentur untuk memperoleh kelayakan perdagangan atau profesion di Malaysia; atau mengikuti kursus di peringkat ijazah dan ke atas di institusi pengajian tinggi luar Malaysia.
3. Kursus dan institusi pengajian tinggi diiktiraf oleh pihak berkuasa Kerajaan yang berkaitan.

• Anak- Kurang upaya

Bagi mereka yang mempunyai anak dalam kategori kurang upaya anda boleh mendapatkan potongan cukai sehingga RM 14,000. Berikut adalah potongan cukai yang dibenarkan bagi kategori ini:

Pelepasan bagi kategori anak kurang upaya yang belum berkahwin dibenarkan sebanyak RM 6,000. Pelepasan tambahan sebanyak RM 8,000 bagi anak kurang upaya yang belum berkahwin berumur 18 tahun ke atas serta mematuhi syarat berikut:

1. Mengikuti pengajian tinggi sepenuh masa (Tidak termasuk kursus matrikulasi / pra-ijazah / A-Level) di universiti, kolej atau institusi pelajaran yang serupa dengannya di Malaysia; atau
2. Berkhidmat di bawah satu ikatan artikel atau indentur untuk memperoleh kelayakan perdagangan atau profesion di Malaysia; atau mengikuti kursus di peringkat ijazah dan ke atas di institusi pengajian tinggi luar Malaysia.
3. Kursus dan institusi pengajian tinggi diiktiraf oleh pihak berkuasa Kerajaan yang berkaitan.

5. Wanita

Selain itu, pembayar cukai wanita juga mempunyai keistimewaan yang diberikan oleh kerajaan dengan potongan cukai bagi pembelian peralatan penyusuan ibu untuk diri sendiri bagi anak yang berumur 2 tahun ke bawah terhad kepada RM 1,000. Potongan ini juga hanya dibenarkan sekali bagi setiap dua tahun taksiran.

Apa yang penting, potongan ini perlu disokong dengan resit pembelian peralatan penyusuan tersebut. Antara peralatan penyusuan ibu yang layak mendapat potongan ialah:

1. Set pam susu dan pek ais (breast pump kit dan ice pack)
2. Bekas pengumpulan dan penyimpanan susu (breast milk collection and storage equipment)
3. Set penyejuk atau beg penyejuk (cooler set / bag)

6. Pendidikan

Bidang pendidikan juga tidak dikecualikan untuk mendapatkan potongan cukai daripada pihak kerajaan. Secara tidak langsung, perkara ini akan menggalakkan lebih ramai pembayar cukai membelanjakan wang bagi meningkatkan ilmu pengetahuan mereka atau keluarga mereka. Antara kategori yang mendapat pelepasan cukai ialah:

• Yuran pengajian (Sendiri)

Pelepasan cukai bagi pembiayaan yuran pengajian sendiri diberi sebanyak RM 7,000 bagi kategori berikut:

1. Peringkat selain sarjana dan doktor falsafah – bidang undang-undang, perakaunan, kewangan Islam, teknikal, vokasional, industri, saintifik atau teknologi;
2. Peringkat sarjana dan doktor falsafah – sebarang bidang atau kursus pengajian

• Tabungan bersih dalam Skim Simpanan Pendidikan Nasional (SSPN)

Bagi mereka yang membuat simpanan bagi pendidikan anak-anak di Skim Simpanan Pendidikan Nasional (SSPN), anda juga layak mendapat pelepasan terhad kepada RM 8,000 dan berkuatkuasa bagi tahun taksiran 2019 dan 2020.

Apa yang penting, hanya nilai tabungan bersih (simpanan-pengeluaran) yang dilakukan di dalam sesuatu tahun sahaja dibenarkan untuk mendapatkan pelepasan bagi kategori ini. Sebagai contoh:

Dalam tahun 2019:

Baki Bawa Hadapan: RM 4,000;

Simpanan: RM 2,000; dan

Pengeluaran: RM 1,600.

Potongan yang layak dituntut adalah: RM 400 (RM 2,000 – RM 1,600).

Baki Bawa Hadapan sebanyak RM 4,000 tidak diambil kira.

7. Insurans

Seperti yang diketahui, insurans sangat penting bagi melindungi pengguna daripada sebarang kecelakaan yang tidak diingini di masa hadapan. Prihatin dengan keadaan ini, kategori insurans juga merupakan salah satu kategori yang layak mendapat pelepasan cukai. Antara pelepasan yang boleh dipohon ialah;

•  Insurans nyawa dan simpanan KWSP termasuk bukan melalui potongan gaji

Bagi jenis pelepasan cukai ini, amaun yang dibenarkan bagi potongan cukai adalah terhad kepada RM 7,000. Terdapat dua kategori dalam pelepasan cukai ini iaitu:

1. Kategori penjawat awam berpencen

1. Premium insurans nyawa yang menjamin nyawa individu, suami atau isteri. Insurans yang dibayar bagi menjamin nyawa anak tidak dibenarkan bagi potongan ini.Kategori SELAIN penjawat awam berpencen
2. Premium insurans nyawa (Terhad RM3,000)
3. Caruman kepada KWSP / skim yang diluluskan (Terhad RM4,000)

2. Kategori SELAIN penjawat awam berpencen

1. Premium insurans nyawa (Terhad RM3,000)
2. Caruman kepada KWSP / skim yang diluluskan (Terhad RM4,000)

• Insurans pendidikan dan perubatan

Bagi sebarang pembayaran insurans pendidikan dan perubatan  bagi individu, pasangan atau anak, potongan cukai tidak melebihi RM 3,000 dibenarkan di bawah kategori ini. Walaupun taksiran cukai dilakukan bersama pasangan, jumlah potongan masih terhad kepada RM 3,000.

• Caruman kepada Pertubuhan Keselamatan Sosial (PERKESO)

Bagi pekerja yang mempunyai caruman bersama PERKESO, potongan tidak melebihi RM 250 dibenarkan di bawah kategori ini.

8. Persaraan

Seterusnya, sebarang perbelanjaan bagi persaraan juga tidak terkecuali daripada menerima manfaat ini iaitu:

• Skim Persaraan Swasta dan Anuiti Tertunda (Deferred Annuity)

Bagi kategori ini, potongan yang dibenarkan adalah sebanyak RM 3,000 bagi jumlah caruman yang dibuat kepada Skim Persaraan Swasta (SPS) yang diluluskan oleh Suruhanjaya Sekuriti dan bayaran premium untuk anuiti tertangguh. Walaupun taksiran cukai dilakukan bersama pasangan, jumlah potongan masih terhad kepada RM 3,000.

BACA: Apakah itu CTOS dan kesan terhadap pinjaman perumahan anda?

9. Perubatan

Sudah tidak dinafikan, perbelanjaan bagi kategori perubatan boleh memakan belanja yang sangat tinggi. Apa yang menarik dalam kategori ini, perbelanjaan terhadap pasangan, ibu bapa atau anak juga boleh dituntut sebagai potongan cukai. Antara potongan yang boleh dituntut ialah:

• Peralatan sokongan asas (untuk kegunaan individu kurang upaya, suami / isteri, anak atau ibu bapa yang kurang upaya)

Apa yang penting, potongan bagi pembelian peralatan sokongan asas ini hanya dibenarkan sekiranya individu kurang upaya ini berdaftar dengan Jabatan Kebajikan Malaysia sebagai orang kurang upaya. Alat sokongan asas yang dibenarkan termasuk mesin hemodialisis, kerusi roda, kaki palsu dan alat pendengaran kecuali cermin mata dan kanta lekap. 

Bagi kategori peralatan sokongan asas ini, potongan cukai yang dibenarkan adalah sehingga RM 6,000.

• Pemeriksaan perubatan penuh (diri sendiri, suami / isteri atau anak)

Sebarang pemeriksaan perubatan penuh bermaksud pemeriksaan secara menyeluruh seperti mana yang ditakrifkan oleh Majlis Perubatan Malaysia (MPM) juga layak mendapat pelepasan cukai terhad kepada jumlah RM 500.

•  Perbelanjaan perubatan bagi penyakit serius (diri sendiri atau suami / isteri atau anak-anak)

Bagi kategori ini, setiap resit perbelanjaan rawatan yang diperakukan oleh pengamal perubatan yang berdaftar bagi sebarang perbelanjaan perubatan perlu disimpan. Antara penyakit yang dikategorikan sebagai penyakit serius di bawah kategori ini seperti AIDS, sindrom Parkinson, barah, penyakit buah pinggang, Leukemia dan lain-lain penyakit yang serupa.

Potongan cukai bagi kategori ini terhad kepada RM 6,000 walaupun digabungkan dengan potongan cukai bagi pemeriksaan perubatan penuh.

10. Gaya hidup 

Bagi kategori terakhir, kategori gaya hidup memberikan potongan cukai kepada anda dengan jumlah terhad sebanyak RM 2,500. Perbelanjaan bagi kategori ini yang boleh dituntut dibahagikan kepada beberapa bahagian iaitu:

1. Pembelian buku, jurnal, majalah, surat khabar bercetak dan lain-lain penerbitan seumpamanya (dalam bentuk hardcopy atau elektronik kecuali bahan bacaan yang terlarang seperti majalah lucah) untuk kegunaan diri sendiri, pasangan atau anak.
2. Perbelanjaan bagi pembelian komputer peribadi, telefon pintar (smartphone) atau tablet untuk kegunaan diri sendiri, pasangan atau anak, dan bukan digunakan untuk tujuan perniagaan.
3. Pembelian peralatan sukan untuk aktiviti sukan kecuali jenis basikal bermotor serta yuran keahlian gimnasium.
4. Bayaran bil bulanan bagi langganan internet yang didaftarkan atas nama individu untuk kegunaan sendiri, pasangan dan anak.

Bonus: Tips mengurangkan cukai secara sah

1. Maksimumkan penggunaan rebat yang ditawarkan oleh kerajaan

Dengan memanfaatkan rebat cukai, ia boleh mengurangkan jumlah bayaran cukai pendapatan anda selepas semua pengiraan telah dibuat. Berikut merupakan tiga kategori rebat yang boleh dimanfaatkan sepenuhnya oleh anda iaitu:

• Diri

Rebat sebanyak RM 400 diberikan jika pendapatan bercukai tidak melebihi RM 35,000

• Pasangan

Rebat tambahan sebanyak RM 400 diberikan jika:

1. Melakukan taksiran bersama
2. Pendapatan tidak melebihi RM 35,000
3. Pasangan tiada pendapatan

• Zakat/Fitrah

Rebat maksimum sehingga jumlah cukai yang dikenakan. Ini bermakna, anda akan mendapat rebat sehingga 100% bagi jumlah zakat yang telah dibayar. Jadi, jangan lagi takut untuk menunaikan zakat bagi golongan Muslim kerana anda bukan sahaja telah menunaikan tanggungjawab, malah mendapat manfaat daripada segi pembayar cukai.

Bagi yang bukan Islam pula, anda masih boleh memanfaatkan rebat bagi derma atau hadiah atau sumbangan yang dibenarkan oleh pihak LHDN.

2. Manfaat pelepasan cukai sepenuhnya

Jangan lupa tau untuk manfaatkan setiap pelepasan cukai yang ditawarkan oleh kerajaan. Bagi setiap kategori pelepasan cukai, buat tuntutan semaksima yang boleh berdasarkan kadar pelepasan yang telah ditetapkan.

Sebagai contoh, kaum ibu boleh memanfaatkan pembelian peralatan penyusuan manakala golongan muda boleh memanfaatkan pembelian telefon bimbit untuk kegunaan sendiri di bawah potongan pelepasan gaya hidup. Mudah, bukan?

Walaupun begitu, pastikan setiap tuntutan pelepasan yang ingin dibuat mempunyai bukti dan resit tuntutan yang kukuh agar anda tidak mempunyai masalah sekiranya diaudit pihak LHDN nanti.

BACA: Ini dia senarai Kadar Faedah Pinjaman BR & BLR terbaru dari Bank Negara Malaysia

3. Jangan takut, tidak semua punca pendapatan akan dikenakan cukai

Sebenarnya, masih ramai dalam kalangan kita masih lagi mempunyai persepsi bahawa semua pendapatan akan dikira untuk dikenakan cukai. Untuk pengetahuan semua, hanya ada empat jenis pendapatan yang akan dikenakan cukai iaitu:

1. Pendapatan daripada perniagaan yang dijalankan
2. Pendapatan daripada penggajian termasuk ejen yang menerima komisen
3. Sewa dan royalti
4. Pencen

Walaubagaimanapun, masih terdapat pengecualian bagi syarat pencen dan royalti yang dikenakan cukai. Untuk maklumat lanjut mengenai syarat ini, anda boleh merujuk pada penerangan di lama web rasmi LHDN.

Yang lebih menarik, terdapat beberapa jenis pendapatan yang langsung tidak akan dikenakan cukai seperti:

1. Biasiswa
2. Dividen
3. Faedah
4. Manfaat perubatan
5. Pendapatan pampasan

*Tertakluk kepada syarat yang ditetapkan oleh LHDN

 4. Failkan cukai secara berasingan jika anda telah berkahwin

Bagi mereka yang sudah berkahwin, lebih banyak potongan cukai yang dapat dituntut sekiranya cukai difailkan secara berasingan. Membuat taksiran bersama hanya memberi faedah sekiranya anda mempunyai pasangan yang tidak bekerja dan memperolehi potongan cukai sebanyak RM 4,000 dengan syarat-syarat tertentu.

5. Lagi ramai anak anda, lagi banyak potongan cukai

Anak yang ramai bukan sahaja sumber kebahagiaan keluarga anda, malah boleh memberi anda pelepasan cukai yang banyak jika dimanfaatkan sepenuhnya. Selain mendapat potongan cukai bagi setiap anak yang belum berkahwin, anda juga boleh memanfaatkan pelepasan cukai dari sudut tabungan pendidikan mereka (SSPN) sehingga RM 8000 (maksimum).

6. Simpan atau labur di instrumen pelaburan yang dikecualikan dari cukai tetapi memberi pulangan yang kompetitif

Pendapatan dividen daripada instrumen pelaburan tidak akan dikenakan sebarang cukai. Oleh itu, ambil langkah yang bijak dengan membuat simpanan di instrumen pelaburan yang dikecualikan daripada cukai. Sebagai contoh, pelaburan di ASB dan Tabung Haji merupakan salah satu strategi yang bijak.

BACA: Hibah: Apa akan terjadi sekiranya berlaku kematian pemilik rumah?

Akhir sekali, cukai sebenarnya merupakan tanggungjawab setiap individu yang layak dan bukannya satu bebanan. Dengan merancang cukai secara teratur, pengisytiharan cukai akan menjadi lebih mudah. Semoga berjaya.