Baru-baru ini, pelbagai isu yang timbul berkenaan dengan Kampung Baru. Secara umumnya, isu berkenaan pembangunan di tanah Kampung Baru ini telah menjadi bualan pelbagai pihak dari semua lapisan masyarakat.
Tahukah anda, selain dari isu tanah ni, Kampung Baru sebenarnya mempunyai pelbagai fakta menarik dan sejarah tersembunyi di sebalik penubuhannya. Ayuh kita singkap keunikan dan keistimewaan Kampung Baru ini!
1. Kampung Baru mula ditubuhkan pada tahun 1900
Kampung Baru merupakan penempatan orang Melayu yang terbesar di KL. Penempatan ini diwujudkan atas desakan orang-orang Melayu di ibukota ke atas pentadbiran British. Berikutan desakan tersebut, Residen British Selangor telah bersetuju untuk membenarkan orang-orang Melayu untuk membuka penempatan dan mengamalkan gaya hidup kampung di situ.
Tanah Kampung Baru telah diwartakan pada 12 Januari 1990 dan ditadbir oleh the Malay Agricultural Settlement (MAS) 1950. Kuasa pentadbiran ini dijelaskan melalui Peruntukan Seksyen 3 (1) MAS 1950 yang menyatakan ‘The Settlement shall be under the management and control of a board which shall consist of 11 members”.
BACA: Benarkah Tanah Rizab Melayu kelas kedua dan sukar dibangunkan?
2. Keluasan asal bagi kawasan Kampung Baru adalah 223 ekar
Keluasan kawasan 223 ekar Kampung Baru pada masa dahulu pula terdiri dari tujuh kampung, iaitu :
- Kampung Hujung Pasir
- Kampung Periuk
- Kampung Masjid
- Kampung Pindah
- Kampung Paya
- Kampung Atas A
- Kampung Atas B
Setiap kampung mempunyai nilai budaya, binaan dan tradisi mereka yang tersendiri. Malah, dikatakan pernah suatu ketika dahulu perkahwinan di antara kampung yang berlainan tidak disukai oleh orang tua bagi memastikan identiti dan tradisi kampung mereka yang tersendiri terpelihara. Namun tradisi kekangan bagi perkahwinan campur ini sudah tidak diamalkan oleh generasi sekarang.
Fakta menarik: Tahun ini Kampung Baru telah pun berusia 120 tahun!
3. Tanah Kampung Baru merupakan kurniaan dari Sultan Selangor
Sejarah Kampung Baru ini sebagai penempatan orang Melayu terbesar bermula pada 1899 melalui tanah kurniaan Sultan Selangor pada ketika itu iaitu Sultan Alauddin Sulaiman Syah Raja Muda Musa (Sultan Sulaiman).
Apa yang menariknya lagi, mengikut cerita orang-orang lama kawasan ini dahulunya dusun dan hutan. Selepas Sultan Selangor ketika itu mengeluarkan titah meneroka dan membina rumah, tempat ini mulai penuh dan menjadi kampung.
4. Kerajaan Negeri-Negeri Melayu dan Negeri Selangor menubuhkan Kampung Baru
Kampung Baru ditubuhkan sebagai rancangan pembangunan semula kawasan ini daripada sebuah kampung lombong timah kepada sebuah bandar utama di KL.
5. Tanah di Kampung Baru mempunyai sekatan kepentingan yang tersendiri
Kawasan kampung Baru yang diwartakan sebagai Malay Agriculture Settlement ( Tanah Pertanian Melayu) merupakan tanah kurniaan berstatus hakmilik kekal dengan sekatan kepentingan yang telah ditetapkan. Sekatan kepentingan tersebut adalah tanah itu tidak boleh dijual dan/tidak boleh diduduki oleh orang Bukan Melayu.
6. Rekaan rumah kampung yang menarik di tengah ibu kota menarik minat pelancong dalam dan luar negara
Mengikut laporan Berita Harian, rumah salah seorang penduduk yang paling lama di kampung Paya iaitu Sutiah Ahmad mempunyai keunikannya yang tersendiri. Seni binaan asal yang menggunakan tiang tinggi dan dinding papan sepenuhnya telah wujud sebelum kelahirannya pada tahun 1925.
Rumah ini dikenali sebagai ‘rumah hitam’ kerana hanya menggunakan cat minyak hitam di keseluruhan rumah. Keunikan rumah ini menjadikan rumah ini dijadikan lokasi penggambaran video muzik Pandang Pandang Jeling Jeling, nyanyian duet Allahyarham Tan Sri Datuk SM Salim dan Datuk Siti Nurhaliza.
Selain itu, rumah biru yang terdapat di Kampung Baru cukup istimewa dengan pemandangan rumah kampung yang berlatarkan bangunan pencakar langit di Kuala Lumpur. Rumah biru ini merupakan rumah tradisi Limas, asalnya struktur yang boleh ditemui di Johor, Terengganu dan Selangor.
Rumah Limas ini yang dahulunya diperbuat keseluruhannya dari kayu diolah sedikit unsur moden dengan menggantikan lantai rumah dengan jubin untuk mengelakkan dimakan anai-anai. Rumah ini bukan sahaja menarik minat pelancong dari dalam negara, malah luar negara kerana keindahan dan keunikan rumah biru ini.
7. Peristiwa penting dalam sejarah yang berlaku di Kampung Baru
Terdapat beberapa peristiwa yang berlaku dalam sejarah yang dicatatkan berlaku di Kampung Baru. Antara peristiwa utama yang berlaku adalah peristiwa 13 Mei yang bermula di Jalan Hale (Jalan Raja Abdullah) di Kampung Baru, Kuala Lumpur. Walaupun peristiwa ini merupakan salah satu peristiwa hitam di dalam lipatan sejarah Malaysia, tetapi peristiwa ini telah mengajar kita semua akan kepentingan perpaduan yang kukuh di antara kaum di Malaysia.
Selain itu, satu lagi peristiwa yang bersejarah yang berlaku di Kampung Baru adalah banjir besar Kuala Lumpur pada tahun 1971. Banjir yang melanda pada tahun itu sangat teruk hingga berupaya menenggelamkan bangunan Sultan Abdul Samad. Mangsa-mangsa banjir Kampung Baru pada waktu itu telah berteduh di Kelab Sulaiman.
8. Kampung Baru merupakan penempatan orang Melayu yang terbesar di ibu kota
Pada tahun 2010, bancian penduduk yang dijalankan oleh Perbadanan Pembangunan Kampong Bharu (PKB), adalah 18,372 penduduk. Menteri Wilayah Persekutuan dalam satu laporan di mStar menyatakan jumlah kediaman di Kampung Baru adalah di antara 3,500 hingga 4,000 unit.
9. Cadangan pembangunan semula Kampung Baru
Cadangan pembangunan semula ingin dijalankan untuk membangunkan Kampung baru dengan meningkatkan kepadatan penduduk Melayu dan menyeimbangkan peratusan penduduk Melayu di KL.
Terdapat beberapa jaminan kerajaan terhadap penduduk Melayu iaitu:
- Pemilikan tanah kekal kepada orang Melayu.
- Menambah jumlah penduduk komuniti Melayu.
- Memelihara dan memulihara warisan, seni bina dan budaya Melayu.
Pembangunan merupakan sesuatu yang dapat memanfaatkan rakyat sepenuhnya jika dimanfaatkan dengan cara yang betul. Apa yang penting, warisan tradisional yang perlu dipelihara perlu dikekalkan tanpa mengorbankan nilai tradisi ini dengan pembangunan yang tidak terkawal.